Protagonist in Julius Caesar

(Julius Caesar Lemchana A Changtupa  Ber)

Julius Caesar, William Shakespeare-a lemchanah hian tunge a changtupa ber tih hi a lemchan han chhiar mai hian sawi a har hle a. Khawvel puma inhnialna nasa tak thlen tirtu, tun thleng a la ni reng a ni a, chu chu a ni e tih hi a dikna ber a awm thei chuang lo a, a sawi thiam leh a puh thiam thiam dinchanna a ni ber mai a ni. He lemchanah hian William Shakespeare hian a changtute, changtupa leh misualpa han tih tur fak hian tumah a duang lo a, a chhiartute ngaihdanah nasa takin a innghat a ni. A changtupa berah hian Brutus te, Caesar te leh Antony te hi puh theih vek an ni a, kei chuan he lemchana achangtupa ber a ka’n puh chu Brutus hi a ni a, a nih theih dan hrang hrang awm te han thlur chho i la.

Julius Caesar lemchanah hian a lemchan hmingputu Julius Caesar-a hi a changtupa ber a ni e tiin han sawi kual duah dawn ila, a rem lohna lai a tam hle awm e. Amah ber chu Chan 3-na lan 1-naah a thi daih si a, a changtupa ber a puh atan chuan alang tlemin a thi hma mah mah a, a lemchanah pawimawh viau mahse a lan tlem em avang hian a changtupa ber atan han puh hi a rem lohna lai a awm thei a ni. Chuti ang bawkin Mark Antony pawh hi a changtupa berah han ti dawn ngawt ila a rawn lanna hi a hnung mah mah a, a tawp thlenga ding chang a, Caesar-a phuba rawn latu niin hmingtha em em ni mah se, alemchanah hian a lang tlem mah mah a a changtupa ber atan chuan tlak loh deuhin a lang a ni. Heng bakah hian a changtupa ber ni tura an tlak lohna pawh a la awm nual mai sawi kual duah lovin kan chhui bing tur lamah han lut phawt ila.

Mizo pipute’n ‘ngai lo ve’ an tih hote thlirna leh sawi zauna

(Project atan a ka siam khawm leh ka lawrkhawm)

            Mizo Pipute’n ‘Ngai lo ve’ an tih ho te kha chik taka thlirin chhui zauna kan nei dawn a ni a, sawi tur leh ziah tur pawh a awm nual mai. Mahse a \ul zualpui leh a \ha deuhte kan thlur bing dawn a ni. Khawvela hnam tam takte hian hmakhawsang a\ang tawh khan keimahni hnam bil thufing tih ngai leh tih ngai loh thil kan lo nei vek tawh \hin a. Chung thilte chu awmkhawm nikhua leh titi hona-ah an sawi fo-in a rinawm a, nu leh paten an fate hnenah an hrilh fo \hin ngei bawk ang. Tin, Aia upa te’n aia naupang zawkte zirtir nan te an lo hmang fo \hin ngei niin a hriat a. An tih ngai leh ngai loh \hin te kha an inzirtirna thufing pawimawh tak a nih \hin avangin, ‘Ngai e’/ ‘Ngai love’ hi Mizo thufing huang chhungah kan dah thei bawk awm e.

           Tichuan, thufingte leh serh leh sang chu \awngka-a inhlanchhawn, hmanlai kan pi leh pute hun laia mi kan rochun zel a nih avangin Folklore peng pakhat Folk Literature huam chhungah rin lut ila kan tisual tam awm love.

          Hnam tin hian serh leh sang thil kan nei vek a, mahni hnam serh leh sang thil palzuttu chu an vannei ziktluak ngai lo hle. Mimal leh chhungkua, khawtlang, ram leh hnam a din ngheha \ha taka kan nunho theih nan pi pute serh leh sang thil hian kori a tu nasa em em a ni. Khawvel changkang zel atan kan tu leh fate thuro kan chhiah ve zel hi kan tih makmawh a ni awm e.  

hla tawi

Lawm a kim lo,
Nang i awm lo.

THIANNU TAN

Chhandamna thu hrila hringnun hmang a,
Atana I inpekna zawng zawng te kha,
Ral mai lovin chhawm nung zel ang che;
O!! Liam mai atan chuan I pamhmai lua e,
Lenna tlang a lo dang tawh ang a,
I lenrual lungduhte hi min la hre reng ang che aw.
Nang ang reng a hruaitu ropui,
Engtikah tak chuan lo chhuak leh ang I maw;
Vanglaini Lalpa tan I hman thin avangin,
A hlan che malsawmna ropui;
Nang ngaih erawh kan bang dawn lo,
Lo kir leh hian I mawi tawh si lo.
A nuamah leh hreawmah pawh tiin,
Lawi nang che Khuanu venna hnuaiah kumkhua atan;
Fakna dawng tur hian I phu thlawt a sin
Engpawh chu lo thleng se,
Lungruala rawng kan bawl ho lai te,
I dawn ve fo ka ring thin.
         
12nd October 2011

MIN HMANGAIHTU

Mu thei lo in ka khumah chuan ka let ka let a, ngaihtuahna dang dang ka ngaihtuah neuh neuh a, chutia ka inngaihtuah lai tak chuan ka khum lu a ka cell phone dah chu a lo khur cher cher a, rang fet hian kan han la vat a, kan en nghal vat a, “Happy B'Day. I piancham ka lawmpui che in Pathian in awmpui zel che rawh se.” tih hi alo ni a.

Chu message min rawn thawntu chu kan han en nghal a, ka thian tha tak mai hi a lo ni a, lawmthu sawina chu kan thawn let ve nghal mai a. Ani chuan ka mut tawh ringin wish hmasatu nih rawn tum takin ka piancham chu zan 12:05am chiah la ni chungin a zan mu turin min rawn wish a lo ni a, ani chuan i va mengrei ve, enge i tih em em a, a rawn ti a, ka meng satliah mai thu leh ka thiannu hnenah chuan ti hian ka thawn a, “zanin chu hman zana i hnena ka sawi kha ka ngaihtuah leh a, min hmangaih tak tak angem le? Keini ve te ang, engmah kan ni si lo mi te hnuaichhiah leh kawm that peih loh kan ni si a,” ka han ti a, ani chuan a hmangaih lutuk che, nangmah nghak che in a awm reng a sin, nang lahin i awih tha duh der silo. I ring hleh tlat si a rawn ti a, kei chuan ka dinhmun ka thlirin awih harsa ka ti em alawm, retheihna chu thu hran ni se, ka sual bawk si a, ka’n ti leh a, ani chuan zaninah lo inngaihtuah chiang la, naktukah kan sawi tha leh dawn nia. ka mut chhuak em mai, zing thawhhma ka ngai bawk si. “Gud nite phot” a rawn ti a, kei chuan ‘Ok..nite2 le’ kan ti ve leh mai bawk a.

Zoram nuam siamtu

Tanpui ngaite tanpui a, mitin tana nu leh pa

I Zarah zo hman tin naufa an thla a muang

Nangmah avanga zofate nun lungruala i siam hi

Kan hmuh changin lawmin kan hlim thin.

Zofa hnam tin, mize hrang hrang, hausa leh rethei,

Pumkhata siam theitu i nihna hi

Kan lawmna ti kimtu a ni si.

Mi diklo leh kawhmawh bawl te,

Kan zoram chhiatna tur leh

Min chimralna tur ngaihtuahtute

Nangchuan i do tlat si a,

Nangmah avangin zofate’n hlimna kan tawng

I nun ze mawi tak i hloh kan phal lo

I kalsual mai kan phal hleinem,

Sel kai lo erawh tumah an awm lo

Sel i kai deuh a nih pawhin i mawi thatna kha

Vawngnung zel turin tan la la

Zofate insuihkhawmna, inlungrualna, inthianthatna

Thlentu i nun mawi tak chu rawn chhuah zel ang che.

Chutin Zofate tan i par a vul zel ang a,

Zoram nuam siamtu i ni zel dawn a ni.

23/April.2012 5:45