Amahah chawl la

A rawngbawlin theihna zawng ka hlan a,

A malsawmna nasa tak min vur a,

A nuam leh hreawmah pawh tiin,

Rawngbawlna tluang ka zawh laiin.

 

Vanduaina a lo thleng a, ka kun ta;

An awmdana vanneihna dawngtute

Avangin ka na a, ka rum a,

Aw!! Lungawi har ka va ti em.

 

Vanduainain kian zai a rel laiin

Hun ni chhiarin hringnun tluang zawh tur a

Hringnunah hmathlir ka neih laiin

Vanduaina rawn inlar leh si

 

He hringnun hian a hrethiam lo a ni

Ka rum a, ka tap a, Ka na a ni.

I lakah vuiin ka dem che a

Belh tur dang ka nei chuang si lo

 

Amah chu ka nghak a, ka chawl ta a

Amah beltu ban chu a chelh reng si

Thim leh lunngaihna alo thlen paw’n

Lalpa chuan mi hruai ta si a

 

 Ka zam tawh lo Amah avangin

Ka na min chhawk a

Vanduaina pawh amah nen kan nih atang chuan

Chakna min petu a lo ni ta.

-Tluanga Varte

Mathaia:

Mi Thianghlim Mathaia:

(Mathaia Chanchin tawitea ziak)

Mathaia hi Galili rama piang a ni a. Juda hnam a ni.

Isua zirtir 12 zing ami a ni. Isua a zui hma chuan Hebrai mipuite hnenah chhiah khawntu a ni ṭhin a. An chhiahkhawnna office hi Kapernaum-a awm a ni.

Thil hre tak a ni a, Isua a zui hnaih avangin a chanchin pawh ziah tur a hre ber a ni. Isua sermon leh tehkhin thute ziak chipchiar peih tak a ni bawk. Mathaia bung 5 leh bung 7 ah hian Isua zirtirna chu a ziak nasa hle nghe nghe. Isua zui rawttu a nih avangin a thuziakte hi a rintlak a, Lehkha thiam sang a nih loh avang erawh chuan Luka anga systematic taka ziak erawh a ni lem lo.

Mathaia hi Chanchin Tha ziaktu 4 (Mathaia, Marka, Luka leh Johana) zinga pakhat a ni a, Isua thihhnu (atlem berah) kum 20 vel chhung Mathaia hian Chanchin Ṭha Mathaia hi a ziak a ni. Chanchintha Mathaia Ziak ah hian Bung 28 thleng a awm a ni. Chhandamna hi Israelte-a chhui luh tum tlat a ni a, Isua thlahtute chanchin a chhui paw'n Abrahama atanga chhui chat a ni. (Luka chuan Adama atangin a chhui).

Isua chu Mosia thar ang a Juda te hnen a lokal angin a ziak a, Thuthlung Hlui hrilhlawkna te rawn nemnghettu-ah a chhuah a ni. Isua ringtute chu Rinna a nungin, inhmangaih tawn dial dial a pawimawh zia a sawi uar hle.

Mathaia hi Persia leh Ethiopia ah te Pathianthu hril (missionary)in a kal bawk a.

Tunlai mithiam tamtakte chuan Chanchin Ṭha hmasaa ber hi Mathaia ziak tak tak a ni thei lo ang tih ringtu pawl pawh an awm a. Matthaia leh Luka te hian Marka ziah en chungin an ziak ni a ring pawl an awm bawk.  

Chanchintha bu hmasa 3 te hi synoptic Gospel an ti a, a hnuhnung ber hi The fourth Gospel emaw The evangelist an ti thin. Marka hi a hmasa ber a, Mathaia leh Luka hian thulak nan an hmangin a lang a, chumi lo Mathaia leh Luka hian thulakna dang an nei a, chu chu hriat a ni lo.

Tunah chuan Mathaia ziak hi Hebrai ṭawng a ziak niin, chuta ṭangin Greek ṭawngah Grecian (Greek) Jew in a lehlin niin an hria.

Matthaia hian Juda ho tan a ziak nia an rin chhan chu, midang 3 ten ‘Pathian ram’(Kingdom of God), an tih vek laiin, Juda hovin Pathian hming an zah em em avang leh a nazawnga lam rik an hreh thin avangin ‘Van ram’ (Kingdom of heaven), tih a hmang ta bik a ni, an ti. Pathian ram tih leh Van ram an tih hi thil hrang lutuk a ngaih loh tur a ni.

Mathaia hming a ni serh chu September ni 21 niin, accounting leh bankers ho patron saint a ni.

Isua thilmak tih Chanchintha bu li ten an ziah tlan vek chu Mipui sangnga hrai a ni.

Mathaia thih dan hi chiang tak sawi thei a ni lo a, Ethiopia-ah Martar-in a thi a hriat a ni a, mahse thenkhatah chuan martar lo anga sawina a awm tho bawk a ni.

THIHNA

Tunge tuar thiam ang,

Tunge tuar zo ang,

Hei lo liama leia tuarna,

Hringfa zawngte tana na;

Awmlai lian lo thleng thin hi,

A tuartu chhung tan chuan runthlak tak a ni reng fo.

Tu tan pawh a lungngaihna thlen thintu,

Thinna chuan in run chhung arawn thleng ta maw,

A na a ni, a na;

Aw, enga’n kum reilo te chhung chauh hmang tura he leia I lo len le,

I khawvel zin kawng zawh a va rei lo em.

I damlai hmel mitthla an a lang a,

Chhingmit a hul thei mawlh lo;

Chungkhuanu pawh hian engahnge,

In run chhung kher a athlen le,

I kalsan I fanau leh I pasal te hi engtin nge itel lovin an nun theih ang.

Lo kir leh rawh nu-i ti a I pasal auh lawm lawm che hi I hre lo em ni? Mahse e nang

                                                                                                                               [chu,

Lungpui biak ang chauh I ni tawh si.

I ruang liam niah khan maw,

I hrai chawi te’n engmah hrethiam lova an nui mai mai han hmuh hian,

An hlimna chuan lungngaihna a thlen lo thei lo a ni;

An nakin hun dawnpui loh theih ni hek si lo.

Nu tel lo nun hmang tan tur atan chuan an la nau lua asin;

Nu hmangaihna tel lo va, an nunkhua tur dawnin,

I va ko chhuak chiang em chhingmittui;

I kal hi a la hun mawlh lo a sin le.

I kalna tur dawn chang erawh chuan,

I lawmpui awm chu ka ti.  

Hringfa zawngte lungngaihna thlen thintu,

Hriatna ti chawmawlh vek thei khawp a tawrh har thinna hi,

Engah nge maw kan huat em em le,

Engah nge maw kan dem em em chu le,

Chung Khuanu remruatna a ni miau si a le;

Chung Khuanu remruatna hi

Mihringa lo do a, lo tih tawp rual ni si lo a le.

Mihringte tana that theihna tur a,

A remruatna hi pawm thiam har teh thin mahse,

A nihna ang a, kan pawm thiam mai a tul thin si a;

Thinna vanga indawm kun reng tur hringfa te hi kan ni hleinem,

Thinna hi hneh zawk tur kan ni si a.

Kolkata Bus-ah

Kolkataah thla khat pawh ka awm hmain bus mahniin ka chuang a, a route hi dang nuaih mahse ka kaltumna lam a ni em tih ka zawt pawp a, ka chuang ve tawp a, ka bo bik em chuang lo, Vairamah chuan hmeichhe thutna leh Senior Citizen bik thutna a awm hrang a, thutna dang awm loin hmeichhe thutna leh upa ho thutna chu awl reng mah se an thu mai mai ngai lo a, tumkhat chu Driver opposite chiah hi a lo awl a, ka thu ve hmak a, Ladies Only tih a inziah ve loh avang leh Pakhat alo thut ve tho avang chuan ka thu ve mai a, kan kal zel a, hmeichhia an lo luh belh zel a, ka thutpui pa chu a tho daih a, hmeichhia alo thu a, hmeichhe thutna tur tih ka hre mai bik lo a, ka la thu reng a, thutna zawng zawng a full vek tawh a, ding pawh an awm teuh a, kei lah thutna inla chang fuh em em leh ti fuh inti em emin ka thu a, a hnu deuh bus stand ah chuan hmeichhe la tleirawl deuh pakhat hi a rawn lut a, hmeichhe thutna tur a nih kha khawi ka thu dawn a rawn ti ta mai. Mahni chiah mizo nih bawk bakah ka la awm rei lo si a, chinchang ka la hre lo bawk si nen ka thin chu rim rilru ang reng khawp mai a, inhnawhchhuah tawp mai chu, muang tawkin ngeiawm ve hrim hrim ang ti rilruin kan tho a nih kha, zahthlak ve tho mah se tih vak ngaihna awm lo a, thawh mai kha ka tihtur chu ni reng a, mahse muang tawkin kan thawh ve kha, ka tih ve theih tawk kha ni miau a.

Hijra (Vai tuai) nen

Kum 2011 khan Delhi leh Mumbai te Excursion in kan tlawh a, relin kan kal a, kan nin ber chu Vai tuai lo kal thin kha a ni. Kan thiante chu an kap te an khawihsakin pawisa te an dil a, an hlau em em a, pawisa pek chu sawi loh en pawh an en ngam lo a, an kut ben ri an hriat tawh chuan an biru nghal a, toiletah te an lut a, rel seat chung berah te rang mangkhengin an tlan lawn thin kha a ni a, keini chu vanneih a siamin min khawih ve mai lem lo a, ka hlau lutuk lem lo a, mahse hlau lo tihah kan rama kan pawr ang em em chuan kan pawr ngam chuang lo a, hemi kan zin tum hi chuan kan la tawn loh avangin kan ti ti naah kan tawn ve hun chu engtin nge kan awm ang aw tiin kan sawi fiam mai mai a, ka thianpa chuan ka a der vak mai ang..hmanah pawh ka a der tawh a, min kal pel ve mai a ti a, keichuan han tih vak ngaihna ka hre lo a, lo tawn tawp kha ni mai. Hei erawh ka rilru chu a ni, pawisa ka pekna chhan tur ka hre lo tih hi, 2005 ka zin tum pawhin vawikhatmah pawisa ka pe ve lo ngat reng a, min tibuai bik lem lo bawk a. thianten an lo pe zel bawk nen ka him chu ni deuh mai thin ni berin a lang.

keima lak ve liau liau te an nih hi

Mizo Footballer te nen

Lehkha zir turin Kolkataah july 2012 khan ka chhuk a. Lehkha zir piah lamah ka chhuk hmaa ka lo tum thin chu Cricket stadium ngei mai a Cricket khel en te, I league match salt lake stadium ngei a en te leh Mohun Bagan leh East Bengal inkhel (Derby) ngei mai en te leh a dang dang pawh a la ni a, Kolkata hi India football inpui an lo tih thin ang ngeiin ka chhuk tira ka hmuh tam chu khawlai leh kawngpui vela naupang leh thalai deuh football pet a ni reng a, ka lo rin dan chuan football tuipui viau mahse Cricket tho tho a lar ka lo ring a, india ram hmundang nen chuan a in ang lo hle in ka hria. Cricket hi ka lo tui zawkna leh ka khelh ve thin a nih vangin Cricket stadium ngei mai a, Cricket en hi ka tum em em a ni a, mahse football pawh hi khel chiah lo mah ila, kan mizo pui te inkhel leh an chanchin te, sap lam inkhel te pawh a en leh an chanchin chhiar leh hmuh te hi chu nuam ka tiin ka theih ang tawk tawk chuan k lo bih ve thin tho a ni.

            Internet kal tlangin Football news leh thil chi hrang hrang te ka en in ka chhiar deuh reng thin a, abik takin Zofooty Website hi ka tlawh deuh ngei ngei thin. Mizo footballer chanchin an lo ziah phei hi chuan ka chhiar chhuak deuh ziah bawk thin a, Sap ho hi chu ka tuipui tak te an nih loh chuan chhiar tha peih lo zawk a, Chuti ang a, an chanchin kan lo chhiar thin kan Mizo inkhel thiam te ngei mai chu a nungchungin inkhawmnaah te kan han hmu chho a, a tirah chuan kan hmu ringawt pawh chu ka inti thei thei hle a, chhung rilah hian a lo nuam veng veng mai thin a ni.